Ջուլիետա Սահակյանի բուժարանը
Երիցուկը հակաքաղցկեղային ֆլավոն ապիգենինի մատակարար է
![Երիցուկը հակաքաղցկեղային ֆլավոն ապիգենինի մատակարար է Երիցուկը հակաքաղցկեղային ֆլավոն ապիգենինի մատակարար է](up/article/big/file_39885_8191996.jpg)
Երիցուկն անտիկ ժամանակներից օգտագործվել է որպես դեղաբույս բազմաթիվ հիվանդությունների դեմ, բարձր պահանջարկ ունի կապտավուն երանգի եթերային յուղը, որը կիրառվում է բազմաթիվ գեղարարական միջոցների մեջ: ՀՀ բնական պայմաններում աճում են երիցուկի առնվազն 4 տեսակներ, որոնցից երիցուկ վարդագույնի (նույնն է՝ լվախոտ) հայրենիքը պատմական Հայաստանն է:
Երիցուկի բուժիչ հատկությունների մասին գրել է Ա. Ամասիացին.- «Եթե լվացվեն դրա հյութով, քուն կբերի: Երիցուկի յուղը տաքացնում է նյարդերը, օգնում է գլխուղեղի կաթվածի եւ դեմքի ծռվածության դեպքում: Այս բույսի արմատն օգնում է ընկնավորին, ինչպես նաեւ այն կնոջը, ում կաթը քարացել է կրծքի մեջ: Բուժում է նաեւ արգանդի ուռուցքը»: Երիցուկը հայերեն բազմաթիվ այլ անվանումներ ունի, օրինակ արգանդախոտ, որը համահունչ է այդ ցեղի լատիներեն՝ Matricaria = մոր արգանդ գիտական անվանմանը: Երիցուկների ցեղը հաճախ անվանում են Chamomilla, հին գերմաներենում անվանել են armenmilla:
Երիցուկը լավ ուսումնասիրված բույս է, սակայն բնության գաղտնիքներն անսպառ են ու 21-րդ դարի սկզբում բազմաթիվ հետազոտությունների ու գիտափորձերի արդյունքները պարզապես շշմեցուցիչ անակնկալներ են մատուցում, որոնք հավաստում են իմաստուն բժշկապետերի ու հատկապես հանճարեղ Ա. Ամասիացու առաջարկների իսկությունը:
ԱՊԻԳԵՆԻՆ
Ապիգենինը ֆլավոն է, որի քիմիական բանաձեւն է C15H10O5, մոլեկուլային քաշը՝ 270.2369 գ/մոլ, հալման ջերմաստիճանը՝ 347.5OC, ի սկզբանե առանձնացվել է գլյուկոզիդ ապիինից (C17 H32 O16): Ապիինը շատ է մաղադանոսի ու նեխուրի բոլոր մասերում: Ապիինը չի լուծվում սառը ջրում, սակայն հեշտությամբ է տրոհվում ստամոքսահյութի աղաթթվային գոլ միջավայրում, որի արդյունքում անջատվում են ապիգենին ու գլյուկոզա: Միրգ-բանջարեղենում կարող է պարունակվել նաեւ ազատ ապիգենին, ապիգենինի գլյուկոզիդ՝ վիտեքսին, ապիգենին-7-0-գլյուկոզիդ՝ ապիգենտրին, ապիգենին-6-0-գլյուկոզիդ՝ սապոնարետին, ապիգենին-6,7-երկգլյուկոզիդ սապոնարին ու այլ՝ թվով մոտ 15 գլյուկոզիդներ (օրինակ, ունաբի պտղում դրանք 8-ն են):
ՀԻՇԵՑՈՒՄ:
Որեւէ նյութի ու շաքարի մոլեկուլների միացությունը կոչվում է գլիկոզիդ, իսկ գլյուկոզայի դեպքում՝ գլյուկոզիդ:
Ա. Մոտավորապես 10 տարի առաջ Իլինոյս նահանգի համալսարանի գիտնականները հայտարարեցին, որ կանկարի, նույնն է` արտիճուկ (артишок), նեխուրի, որոշ այլ բույսերի մեջ պարունակվող ֆլավոններ լյութեինն ու ապիգենինը զգալիորեն բարձրացնում են քիմիաթերապիան արդյունավետությունը ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի դեպքում: Գիտնականները քաղցկեղի հարուցիչ ագրեսիվ բջիջների միջավայրի մեջ ավելացրել են ֆլավոններ, իսկ 24 ժամ անց կիրառել են դեղորայք (գեմցիտաբին), որի ազդեցության արդյունավետությունն աճել է ավելի քան 70%-ով: Հետագա հետազոտությունները ցույց են տվել, որ ապիգենինի հակաքաղցկեղային արդյունավետությունն առավել է այլ ֆլավոնոիդների համեմատությամբ (ֆլավոններ, ֆլավոնոլներ, այլ պոլիֆենոլներ):
Պարզվել է, եթե քաղցկեղի բջիջների բնականոն զարգացման դեպքում ապոպտոզի (ծրագրված մահ) են ենթարկվում դրանց 8.4%, ապա ապիգենինի «միջամտության» պարագայում, ապոպտոզի ենթարկված բջիջների թիվը հասնում է 48.8%` առանց քիմիաթերապիայի կիրառման:
Գիտնականները կարծում են, որ ապիգենինն ուժեղացնում է օրգանիզմի իմունային պաշտպանությունը քաղցկեղի հանդեպ, եւ ապիգենին պարունակող մթերքների ընդգրկումը սննդակարգում կարող է կանխարգելել ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի զարգացումը:
Բ. Դոկտոր Անդրեա Ջոզեֆը հայտարարել է.- «Մենք գիտենք, որ սննդակարգը պետք է առողջաբեր լինի, սակայն հաճախ տեղյակ չենք, թե ինչու է հարկավոր այդպես վարվել»: Համոզիչ է սննդաբան Բորիս Սկաչկոյի հետեւյալ միտքը.-«Քաղցկեղն ունի զրոյական փուլ, որը սկիզբ է առնում մարդու ծնվելու պահից եւ անառողջ սննդակարգը նպաստում է քաղցկեղածին բջիջների ապոպտոզի նվազեցմանը»:
Համացանցում հրապարակվել է ապիգենին պարունակող մթերքների ցանկ. մաղադանոս՝ 225.93մգ /100գ կանաչ զանգվածում ու արմատում, սպանախ՝ 62.2 մգ, նեխուր՝ 19.1մգ (կանաչի), դաղձ՝ 8.71մգ, արտիճուկ՝ 4.7մգ, ձիթենու տերեւ՝ 2.84մգ, օրեգանո (նույնն է խնկածաղիկ)՝ 2.57մգ, ուրց՝ 2.5մգ, կարմիր գինի՝ 1.33մգ: Ապիգենին են պարունակում նաեւ թուրինջը, սոխը, նարինջը, մուգ գույնի գարեջուրը, այլ:
Գ. Օհայո նահանգի համալսարանի գիտնականներն (Meddaily.«Ученые назвали продукты против рака». 2013) ուսումնասիրել են երիցուկի թեյի ազդեցությունը քաղցկեղի բջիջների վրա: Նրանք կարծում են, որ թեյում պարունակվող ապիգենինի գլիկոզիդները հանդես են գալիս որպես կրծքագեղձի քաղցկեղի բջիջների ապոպտոզի (մահ) խթանիչ: Գիտնականները պարզաբանում են. «Հայտնի է, որ կրծքագեղձի քաղցկեղի բջիջներն ավելի արագաշարժ ու երկարակյաց են, քան առողջ բջիջները: Ապիգենին միացությունը ճնշում է քաղցկեղի բջիջների տարածումը, դրանք դառնում են անհամեմատ ավելի զգայուն քիմիաթերապիայի հանդեպ: Ապիգենինը կարող է միանալ մարդու բնականոն կենսագործունեության համար անհրաժեշտ թվով 160 սպիտակուցների հետ, այնինչ քիմիական դեղերը (օրինակ` գեմցիտաբինը) ազդում է ընդամենը 1 տեսակի մոլեկուլների վրա: Ապիգենինը կցվում է հոRNPA2 սպիտակուցին եւ նոր մոլեկուլը վերականգնում է հակաքաղցկեղային ծրագիրը կրող (մ) Ռիբոսոմը: Այսինքն, ապոպտոզի ծրագիրը գաղտնագրված է մարդու ԴՆԹ-ում»:
Դ. Ձվարանի քաղցկեղ: Մասսաչուսեթս նահանգի Հարվարդի բժշկական դպրոցի մասնագետները պարզել են, որ միայն ապիգենին պարունակող մթերքն է ի զորու կանխարգելել քաղցկեղի զարգացումը: Հետազոտվել է տարբեր ֆլավոնոիդների ազդեցությունը 1141 հիվանդ (ձվարանի ուռուցք) եւ 1183 առողջ կանանց վրա («Растительная пища снижает риск возникновения рака яичников». Любовь и здоровье. 2013):
Ե. Բուլղարացի գիտնականները տարածել են հայտարարություն այն մասին, որ մաղադանոսում պարունակվող ապիգենինն ունի հակաուռուցքային հատկություն եւ հատկապես արդյունավետ է կրծքագեղձի, արգանդի ու ձվարանի քաղցկեղի դեմ [Maгдaноз (апигенин). 2015]:
Երիցուկ ու ապիգենին
Երիցուկի թեյի ազդեցությունը հետազոտել են Դ. Մակ Քեյն ու Ջ. Բլումբերգը (Phytother Res. 2006): Ուսումնասիրվել են տարբեր մթերքներ. պարզվել է, որ երիցուկ դեղատնայինը պարունակում է 0.8-1.2% ապիգենին, այսինքն, 800-1200մգ/100գ թարմ հումքի մեջ: Հակաուռուցքային ազդեցություն ունեցող ապիգենինը հիմնականում կենտրոնացված է լեզվակավոր, սպիտակ ծաղիկներում:
Երիցուկի թեյն ունի նաեւ հակաբորբոքային, ուղեղի աշխատանքը լավացնող ու այլ օգտակար հատկություններ, որի վերաբերյալ կարող եք կարդալ՝ «Հույսի, հավատի, սիրո ծաղիկը» եւ այլ հոդվածներում:
ԴԵՂԱՏՈՄՍԵՐ
Ստամոքսահյութի բարձր թթվայնություն. մանրացրեք, խառնեք հազարատերեւուկի ու երիցուկի, չոր ծաղկազամբյուղները, վուշի սերմ (2:2:1): 2թ.գ. հումքը 20 րոպե թրմեք 200մլ եռջրում, քամեք: Խմեք ուտելուց 30 րոպե առաջ՝ թարմ պատրաստված վիճակում: Կրկնեք օրը 3 անգամ: Հազարատերեւուկն ու վուշի սերմը նույնպես ապիգենին են պարունակում:
Անքնություն. երիցուկի չոր ծաղիկը փոշի դարձրեք, խառնեք մեղրին (1:4): Խառնուրդից վերցրեք 1թ.գ., լուծեք 100մլ գոլ ջրի մեջ, խմեք քնելուց 1 ժամ առաջ:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Բուժումներ խուրմայով. 168.am Բուժումներ խուրմայով. 168.am](up/article/small/file_41955_7859205.jpg)
Բուժիչ նամակներ Փյունիկյան արմավենին մինչև 8 մ բարձրությամբ խոշոր, երկար տերևներով սլացիկ ծառ է։ Պտուղները կազմում են խիտ ողկույզներ, որոնց երկարությունը և տրամագիծը չափվում են մի քանի մետրով...
![](images/calendar.png)
![Բուժում են սերմերը. 168.am Բուժում են սերմերը. 168.am](up/article/small/file_41954_9017378.jpg)
Յուրաքանչյուր սերմ հայտնվելով բարենպաստ պայմաններում` փոքրիկ ծիլ է տալիս, որը կախված գենետիկ ծրագրից` դառնում է խոտաբույս, թուփ, ծառ, լիանա, ջրիմուռ, և այլն։ Մարդը հնագույն ժամանակներից հասկացել է...
![](images/calendar.png)
![Մեղրատու, բուժիչ ոզնենին. 168.am Մեղրատու, բուժիչ ոզնենին. 168.am](up/article/small/file_41956_6934141.jpg)
Բուժիչ նամակներ Ոզնենիների ենթաընտանիքը (Echinops) ընդգրկում է մոտ 125 տեսակներ. պատկանում է բարդածաղկավորների ընտանիքին։ Հայաստանում հանդիպում են ոզնենիների մոտ մեկ տասնյակ տեսակներ...
![](images/calendar.png)
![Հալվե – Алоэ - Aloe Հալվե – Алоэ - Aloe](up/article/small/file_40862_4915703.jpg)
Թաղաղուազգիների ընտանիքին (Xanthorrhoeaceae, Asphodelaceae ենթաընտանիքի) պատկանող բազմամյա միաշաքիլավոր խոտաբույսերի, թփերի, հազվադեպ՝ ծառերի ու լիանաների ցեղ է, որի գիտական անվանումը...
![](images/calendar.png)
![Խուլ եղինջ - Яснотка - lamium Խուլ եղինջ - Яснотка - lamium](up/article/small/file_40861_5469682.jpg)
Շրթնածաղկավորների (Labiatae) կամ նույնն է խուլ եղինջազգիների ընտանիքին պատկանող միամյա կամ բազմամյա, երկշաքիլավոր խոտաբույսերի ցեղ է: Ըստ The Plant List (2013) Խուլ եղինջ ցեղը ընդգրկում է 30 տեսակներ...
![](images/calendar.png)
![Մատնունի - Лапчатка - Potentilla Մատնունի - Лапчатка - Potentilla](up/article/small/file_40860_8597125.jpg)
Մատնունի ցեղն ընդգրկում է մոտավորապես 300 (այլ տվյալներով՝ 500) տեսակներ, որոնք վարդազգիների ընտանիքին պատկանող միամյա կամ բազմամյա, երկշաքիլավոր խոտաբույսեր են: Ցեղի անվանումն առաջացել է լատիներեն...
![](images/calendar.png)
![Թավշածաղիկ - Бархатцы - Tagetes Թավշածաղիկ - Бархатцы - Tagetes](up/article/small/file_40859_7679704.jpg)
Աստղածաղկավորների ընտանիքին պատկանող միամյա կամ բազմամյա երկշաքիլավոր խոտաբույսերի ցեղ է, որն ընդգրկում է մոտավորապես 59 տեսակներ: Ցողուններն ուղղահայաց են, ամուր: Կազմում են հավաքված կամ տարածված...
![](images/calendar.png)
![Զանգակածաղիկ - Колокольчик - Campanula Զանգակածաղիկ - Колокольчик - Campanula](up/article/small/file_40858_5245532.jpg)
Զանգակազգիների (Campanulaceae) ընտանիքին պատկանող ավելի քան 80 ցեղերից մեկն է: Զանգակների ցեղն ընդգրկում է մոտավորապես 475 (GRIN) տեսակներ, որոնք միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսեր են: Դասակարգում...
![](images/calendar.png)
![Գորտնուկ (Հրանուկ) - Лютик (Едкиж) - Buttercup (Ranunculus) Գորտնուկ (Հրանուկ) - Лютик (Едкиж) - Buttercup (Ranunculus)](up/article/small/file_40841_9401475.jpg)
Գորտնուկազգիների (Ranunculaceae) ընտանիքին պատկանող միամյա, երկամյա կամ բազմամյա բույսերի ցեղ է, որն ընդգրկում է Հյուսիսային կիսագնդի բարեխառն գոտիներում, Նոր Զելանդիայում ու Ավստրալիայում...
![](images/calendar.png)
![Դաշտափուշ - Бодяк полевой - Cirsium arvense L. Դաշտափուշ - Бодяк полевой - Cirsium arvense L.](up/article/small/file_40840_475699.jpg)
Աստղածաղկավորների (Asteraceae) ընտանիքին պատկանող երկամյա կամ բազմամյա, երկշաքիլավոր, քիստավոր խոտաբույսերի ցեղ է: Ընդգրկում է մոտ 250, ըստ The Plant List ցանկի` 484 ենթատեսակներ, որոնք հիմնականում...
![](images/calendar.png)
![Դանդուռ բանջարանոցային - Портулак огородный - Portulaca oleracea Դանդուռ բանջարանոցային - Портулак огородный - Portulaca oleracea](up/article/small/file_40264_9792304.jpg)
Դանդուռ բանջարանոցայինը միամյա բույս է, պատկանում է դանդուռազգիների ընտանիքին (Portulacaceae), որն ընդգրկում է ավելի քան 100 տեսակներ: Ըստ որոշ տեղեկությունների հայտնի է եղել ավելի քան 10.000 տարի առաջ...
![](images/calendar.png)
![Կորնգան ցանքային - Эспарцет песчаный (Эспарцет посевной) - Onobrychis arenaria (Kit) L. Կորնգան ցանքային - Эспарцет песчаный (Эспарцет посевной) - Onobrychis arenaria (Kit) L.](up/article/small/file_40265_2516516.jpg)
Կորնգանը (Onobrychis Adans) բակլազգիների ընտանիքի բազմամյա, հազվադեպ՝ միամյա, խոտաբույս է կամ` թուփ: Լատիներեն գիտական անվանումը ծագում է հունարեն «onos»` ավանակ եւ «brich»` կրծոտել բառերից...
![](images/calendar.png)
![Անմոռուկ - Незабудка - Myosotis Անմոռուկ - Незабудка - Myosotis](up/article/small/file_40048_3617095.jpg)
Անմոռուկների (Myosotis) ցեղը պատկանում է գաղտրիկազգիների (Boraginaceae) ընտանիքին: Հայտնի են անմոռուկի 50 տեսակներ, որոնք Եվրասիայում, Ամերիկայում, Հարավային Աֆրիկայում, Ավստրալիայում ու Նոր Զելանդիայում...
![](images/calendar.png)
![Ծիրանաչիր. օրգանիզմի դիմադրողականությունը բարձրացնող մթերք Ծիրանաչիր. օրգանիզմի դիմադրողականությունը բարձրացնող մթերք](up/article/small/file_40022_9243821.jpg)
Ծիրանենու պտղաչիրն օրգանիզմն ամրացնող հրաշալի մթերք է, որի 100գ զանգվածի էներգետիկ արժեքը 241 կկալ է: ՌԴ «Будьте здоровы» (Спец. выпуск, 21.2012) խմբագրակազմը առաջարկում է հիվանդություններից ապաքինվող...
![](images/calendar.png)
![Բատատ՝ նույնն է քաղցր կարտոֆիլ կամ երկարակեցության արմատ Բատատ՝ նույնն է քաղցր կարտոֆիլ կամ երկարակեցության արմատ](up/article/small/file_40021_8805006.jpg)
Բատատը [Ipomoea batatas (сладкий картофель, батат)] պատատուկազգիների ընտանիքին պատկանող բազմամյա բույս է, իսկ մորմազգի պատատեսը (կարտոֆիլ)՝ այսինքն «քաղցր կարտոֆիլ» անվանումը, որեւէ գիտական հիմք չունի...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն